17o Πολιτιστικό Μεσημέρι ΘΣΕΚ – Aλλαγή θέματος διάλεξης

Η Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου σας προσκαλεί σε διάλεξη που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2023, ώρα 13:30-15:00, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Σχολής (Ισοκράτους 1-7, 1016, Λευκωσία)  με τίτλο:

“Από την αρετή του αρχαίου κόσμου στην αρετή της Καινής Διαθήκης και των Πατέρων της Εκκλησίας”

Ομιλήτρια

κ. Κυριακούλα Παπαδημητρίου

Καθηγήτρια Καινής Διαθήκης,

Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού, Θεολογική Σχολή

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η διάλεξη θα μεταδίδεται και διαδικτυακά και μπορείτε να την παρακολουθήσετε μέσω του πιο κάτω συνδέσμου

Click here to join the meeting

Meeting ID: 376 399 838 908
Passcode: eykzcG

Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 22443055 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@theo.ac.cy.

 Περίληψη διάλεξης

Ακολουθώντας την εξέλιξη της έννοιας της αρετής μέσα στην ιστορία των ιδεών της αρχαιότητας παρουσιάζονται οι κύριοι σταθμοί της: στην αρχαϊκή εποχή με τον Όμηρο, στην κλασική εποχή με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο με τους Στωικούς. Ιδιαίτερα αναπτύσσεται η αντίληψη για την αρετή στα θεμελιακά κείμενα του χριστιανισμού, στην Ελληνική Μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης από τους Εβδομήκοντα και στην Καινή Διαθήκη, τα οποία μεταμορφώνουν το θύραθεν αρεταϊκό περιεχόμενο. Αξιοποιώντας αυτή την κληρονομιά οι μεγάλοι πατέρες της εκκλησίας ανακεφαλαιώνουν όλη τη σοφία του αρχαίου κόσμου για την αρετή «εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν» (Εφ. 5:32). Κατανοώντας ότι η ουσία της αρετής είναι η ολοκλήρωση του ανθρώπου, θέτουν ως κριτήριο της αρετής την ομοίωση με τον Θεό κατά χάριν και ορίζουν ως μέσο αυτής της ολοκλήρωσης την απόκτηση της αρετής, που προϋποθέτει αγώνα πνευματικό μέσα στον στίβο του πληρώματος της εκκλησίας και χάριν αυτού.

Με την παρέμβαση των φωτισμένων πατέρων και διδασκάλων, οι σημαντικές αντιλήψεις των αρχαίων φιλοσόφων για την αρετή επιβίωσαν, αναμορφώθηκαν με τη διδασκαλία του ευαγγελίου και επένδυσαν με τη στέρεη λογική δύναμή τους τις φιλάνθρωπες κοινωνικές αρχές του χριστιανικού πολιτισμού. Εκείνο που προβάλλεται πλέον στον καινούργιο κόσμο είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να κατέχουμε την ανθρώπινη αρετή, από το να επιδιώκουμε, δηλαδή, να είμαστε ενάρετοι άνθρωποι. Καλούμαστε στην απόκτηση της εν Χριστώ αρετής, στο να αγωνιζόμαστε, δηλαδή, να γίνουμε άριστοι στην καθολική εκείνη αρετή, την οποία καθορίζει η αγάπη και η οποία συμβάλλει στην προκοπή του σώματος της εκκλησίας και στην αναβάθμιση του συνόλου της κοινωνίας.

 Βιογραφικό σημείωμα

Αντικείμενο

Η Κυριακούλα Παπαδημητρίου είναι Καθηγήτρια της Καινής Διαθήκης με εξειδίκευση στη Γλώσσα, στην Ερμηνεία και στην Ερμηνευτική. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία και Θεολογία στο Α.Π.Θ., από όπου πήρε και το διδακτορικό της (1998). Μεταπτυχιακές σπουδές έκανε στο Α.Π.Θ. με κρατική υποτροφία του Ι.Κ.Υ. και στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου με υποτροφία του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus. Οι επιστημονικές της έρευνες αφορούν στη μελέτη γενικά της Καινής Διαθήκης τόσο από την άποψη του κειμένου της Καινής Διαθήκης όσο και από την άποψη της διαχρονικής διάδρασής της με τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ειδικότερα, μελετά τη γλώσσα της Καινής Διαθήκης, τη γλώσσα των Εβδομήκοντα, και ευρύτερα την Ελληνιστική Κοινή, σε συνάρτηση με την ερμηνεία των βιβλικών κειμένων. Επιπλέον, ερευνά ιδιαίτερα τον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονες γλωσσολογικές και γραμματολογικές θεωρίες μπορούν να υπηρετήσουν την ερμηνεία της Καινής Διαθήκης και να αναπτύξουν την ερμηνευτική της.

Ερευνητικό έργο

Με πρωτοβουλία της ιδρύθηκε το Εργαστήριο Βιβλικών Σπουδών του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. (2016), στο οποίο είναι Διευθύντρια. Είναι ιδρυτικό στέλεχος και συντονίστρια του μεταπτυχιακού σεμιναρίου Ερμηνευτικής Exegeticum (από το 2006) και επιστημονική υπεύθυνη του εκπαιδευτικού σεμιναρίου «Σημειωτική και Βίβλος» του ίδιου Τμήματος (από το 2015). Είναι, επίσης, επιστημονική υπεύθυνη του Διά Βίου Μάθησης προγράμματος του Α.Π.Θ. «Η Κοινή Ελληνιστική γλώσσα της Αγίας Γραφής και η πολιτισμική της διάσταση» (από το 2018). Έχει διοργανώσει δύο διεθνή συνέδρια για τον απόστολο Παύλο, δεκάδες σεμινάρια και ημερίδες, και είναι επιστημονική υπεύθυνη ευάριθμων ερευνητικών προγραμμάτων βιβλικού περιεχομένου. Κατόπιν ανάθεσης του Τμήματος ίδρυσε, σε συνεργασία με το Τμήμα Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Θρησκευτικός και Προσκυνηματικός τουρισμός» (2020-21), στο οποίο είναι Διευθύντρια και επιστημονική υπεύθυνη.

 Διοικητικό έργο

Διετέλεσε επί πενταετία και πλέον εκπρόσωπος του προγράμματος Erasmus και συντονιστής ECTS του Τμήματος, μέλος της Επιτροπής Σπουδών του Τμήματος από το 2012, καθώς και μέλος της πρώτης ομάδας εσωτερικής αξιολόγησης (ΟΜ.Ε.Α.). Υπήρξε βασικό στέλεχος της επιτροπής αναμόρφωσης του νέου προγράμματος σπουδών του Τμήματος (2010-14). Είναι μέλος της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ. (από το 2014) και ακαδημαϊκός σύμβουλος σπουδών στο Γραφείο Διασύνδεσης του Α.Π.Θ. (από το 2013). Διατελεί μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος. Εξελέγη δύο φορές Διευθύντρια του Τομέα Αγίας Γραφής και Πατερικής Γραμματείας του Τμήματος και δύο φορές Διευθύντρια του Δ.Π.Μ.Σ. «Θρησκευτικός και Προσκυνηματικός Τουρισμός».

 Δημοσιεύσεις-επιστημονική αναγνώριση

Έχει συγγράψει οκτώ βιβλία (τέσσερεις μονογραφίες και τέσσερεις θεματικούς τόμους) και έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρων και μελετών σχετικών με το γνωστικό της αντικείμενο σε έγκριτες επιστημονικές εκδόσεις της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Έχει μεταφράσει και δημοσιεύσει βιβλικά κείμενα στα νέα ελληνικά, και επιστημονικά έργα από τα αγγλικά και τα γαλλικά στα νέα ελληνικά. Έλαβε μέρος σε πλήθος διεθνών επιστημονικών συνεδρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και συμμετέχει σε διεθνή ερευνητικά προγράμματα για τη γλώσσα των Εβδομήκοντα και της Καινής Διαθήκης. Το έργο της έχει αναγνωρισθεί με βιβλιοκρισίες και ετεροαναφορές στον ελληνικό και διεθνή ακαδημαϊκό χώρο. Μέσω του προγράμματος Erasmus, δίδαξε, κατόπιν πρόσκλησης, στις Θεολογικές Σχολές της Πράγας, του Στρασβούργου, και της Λυών. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού RevueSémiotique et Bible, του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λυών, και μέλος της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας. Επίσης, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Βιβλικών Θεολόγων, της διεθνούς Εταιρείας Καινοδιαθηκικών Σπουδών SNTS, της διεθνούς Εταιρείας Βιβλικής Γραμματείας SBL, της διεθνούς Ευρωπαϊκής Εταιρείας Βιβλικών Σπουδών EABS, και της διεθνούς Οργάνωσης των Εβδομηκονταλογικών και Συναφών Σπουδών IOSCS.

 Επίλεκτα έργα

1. Γλῶσσα καί Ἑρμηνεία τῆς Καινῆς Διαθήκης. Γλωσσολογικές καί θεολογικές ἑρμηνευτικές δοκιμές, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004.
2. Ἑρμηνεύοντας την εἰρήνη στήν Καινή Διαθήκη. Σύγχρονες ἑρμηνευτικές προσεγγίσεις, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2009.
3. Ἀριστεία στήν πρός Φιλιππησίους Ἐπιστολή τοῦ ἀπ. Παύλου, εκδ. Πουρναράς/Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2012/2022.
4. Πρίν τή Θεωρία. Προδρομική Πατερική Ερμηνευτική, 2^η έκδ., Ostracon, 2017 (1^η εκδ. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2012).
5. Τά Λεξιλόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Σημασιολογική καί πολιτισμική ἑρμηνευτική ἀνάλυση εἰδικῶν λεξιλογικῶν ὅρων μέσα στό Παύλειο corpus, εκδ. Ostracon, Θεσσαλονίκη 2017.
6. Προς Γαλάτας. Ο καινούργιος λαός του Θεού. Κοινωνιογλωσσολογική ερμηνευτική προσέγγιση, εκδ. Ostracon, Θεσσαλονίκη 2018.
7. «The Dynamic Semantic Role of Etymology in the Meaning of Greek Biblical Words. The Case of the word ekklesia», eds. Eberhard Bons, Jan Joosten, Regine Hunziker-Rodewald (in collab. with Romina Vergari), Biblical Lexicology: Hebrew and Greek. Semantics – Exegesis – Translation, BZAW 443, W. de Gruyter, Berlin 2015: 261-280.
8. «Dialogue entre l’Herméneutique contemporaine et l’Herméneutique patristique. De Saint Jean Chrysostome et de l’acte liturgique jusqu’à la théorie des Actes de Parole et l’analyse performative», Sémiotique et Bible 179 (Septembre 2020), 24-46.